Ikigai

Volle Maan in Leeuw

Hoezo saai??? Over stil staan en daarvan genieten

Deze lockdown tijd wordt door velen ervaren als saai, afstompend, doods, dor. Gemoedstoestanden als futloosheid en inspiratieloos zijn, vormen een snelle hap voor de op afleiding uit zijnde en ijsberende roofdieren van ons ego. Weinig afleiding, geen reizen, …, moeilijke, tot op heden, onbeantwoorde vragen die al jaren om een oplossing springen, en dan ook nog deze druilerige winterse januari dag. “Vluchten kan niet meer,…”, is het liedje dat in mijn hoofd rond zoemt. En ja de huidige voorschriften of dringende adviezen dicteren dat je maar één bezoeker per dag kunt ontvangen, je thuis werkt en van huis uit (tenzij het niet anders kan), je maakt slechts noodzakelijke reizen, en dan ook nog die avondklok. Wij vervelen ons en voelen ons verveeld.

In het essay Divertissement van de 17de eeuwse Franse filosoof Blaise Pascal lazen we al dat de mens continu op zoek is naar Divertissement (afleiding), om zich maar niet bezig te hoeven houden met zijn condition humaine, zijn menselijke situatie, waarvan gevoelens van verveling een groot deel van uitmaken. Zovele eeuwen later is de mens nog niets veranderd en zijn gevoelens als verveling de top hit van de dag.

Verveling, boosheid, irritatie, frustratie, angst, onzekerheid, wanhoop, moedeloosheid ervaren wij bij voorkeur niet. Het zijn de zogenaamde lastige en moeilijke gevoelens waar het ego alles aan doet om ze buiten de deur te houden. Het ego, verslingerd aan routine en sleur, houdt van het comfortabele. En deze tijd perst ons uit deze comfort zone. Het ego is op zoek naar fijne gevoelens, fijne zus of zo en wil het liefst alles wat maar een tikkeltje riekt of neigt naar onbevrediging uit de weg gaan.

Kortom: verstrooiingen zijn er nauwelijks meer. Wat er wel is, is jij, je innerlijke wereld en je omgeving. We noemen het weer: geen afleiding, geen of nauwelijks prikkels,  alle tijd dus voor onderzoek, groei, ontwikkeling mocht je daartoe geïnclineerd zijn. Het zou een tijd kunnen zijn om te onderzoeken je gevoelens, en dan met name de kern ervan, de wortels. Het zou een tijd kunnen zijn om te experimenteren te durven echt te voelen, te ervaren wat er echt is, wat er echt speelt. Waar de gevoelens die je nu ervaart allemaal te maken mee hebben en haken aan andere gevoelens, niets te maken hebben met het moment zelf, de ervaring zelf, het verleden ervarene geprojecteerd op het heden. Het zou je wellicht veel rust kunnen brengen om te onderzoeken wat er verstopt ligt onder dat wat jij als saai bestempelt? Zoveel wat graag het licht ziet, wat naar de oppervlakte wil komen, doorvoelt wil worden, omarmt wil worden, genezen wil worden. Zoveel energie die wellicht al heel lang geblokkeerd is, weer laten stromen, de volledige levendigheid van jezelf ervaren, jezelf over te geven aan de dans van het leven. Deze tijd heb je nu, is er nu. Hoe zou het zijn om er gebruik van te maken, deze periode in te zetten voor zelf onderzoek en gebruik te maken van dit nu, dit moment, om aan de slag te gaan met jezelf, om jezelf eens goed door te lichten, je schaduw en donkere kanten te onderzoeken, jezelf op te poetsen, te polijsten? Iedere keer een stapje lager, een treetje dieper, steeds meer naar jij, naar jouw schitterende kern. Wat zou je op een andere manier willen doen, waar zou je meer aandacht aan willen besteden, ben je nog tevreden met hoe je leeft en met wie je bent? Aan wie zou je meer tijd willen schenken? Hoe zou het zijn om stil te staan bij het kleine, het fijne in je leven dat voor je voeten ligt? Hoe zou het zijn om meer te lachen en te spelen met het kind in jezelf waar je zo lang niet naar hebt omgekeken? Dat je zolang hebt verwaarloosd? Hoe zou het zijn om datgene wat je als vanzelfsprekend ervaart te waarderen als het grootste cadeau, de meest bijzondere schat, als zogenaamde zegenening, als het leven zelf? Soms is datgene wat wij het meeste verafschuwen in ons leven, juist datgene wat ons uiteindelijk het meeste geeft, wat wij het meeste nodig hebben. Als wij maar stil konden staan…

Je kunt dit op allerlei vlakken doen door een overzichtje te maken per rubriek, bijvoorbeeld fysiek, sociaal, professioneel, emotioneel, spiritueel?  Zoiets als tel je zegeningen en doorvoel ook echt dat het zegeningen zijn. Fysiek, Dat je gezond bent (als je dat bent), Materieel, Dat dak boven je hoofd, de maaltijden, professioneel dat je werk hebt, spiritueel dat je de ruimte en de tijd hebt om je bezig te houden met zaken waar je wellicht tot op heden geen tijd voor had, en met dit al ontwikkel je veerkracht, ontwikkel je aanpassingsvermogen en flexibiliteit. Zie het mogelijke in het onmogelijke. Verbreed je horizon maar dan anders. Die reizen die je zo graag maakte om zovele nieuwe culturen, rituelen, mensen met een ander perspectief te ontmoeten. Die reizen die maak je nu, in je eigen wereld, in je eigen omgeving, in je eigen innerlijk. Al ben je je er wellicht niet van bewust. Je haalt er zelfs een vaccin voor, net als toen je zo dolgraag bereid was naar Verweggiestan af te reizen en daar alle ontberingen en vreselijke omstandigheden te trotseren, als reiziger, als avonturier in dat exotische land. Dat je in bepaalde vakantie landen niet naar buiten kon tussen bepaalde tijden vond je volledig acceptabel, spannend zelfs, dat ze daar een avond klok hanteerde. Zonder morren pastje je aan aan de geldende leef en omgangsregels (althans dat hoop ik). En nu leef je in een land waar hetzelfde gehanteerd wordt. Durf te reizen in jezelf, durf te ervaren, verken je eigen landschappen, je eigen vergezichten en zonsondergangen en kijk welke filters en sterkte je wilt gebruiken. Laat deze tijd niet aan je voorbij gaan, gedachtenloos en bewusteloos, zie de myriade aan mogelijkheden en schatten die je nu geboden worden. Ja tis anders dan je had gedacht, ja je had andere plannen. En ja je was er uiteindelijk door schade en schande wellicht van bewust geworden dat je wereld niet maakbaar was, ook al zeiden duizenden spiriwappies van wel. Je hebt nu alle mogelijkheid om je eigen guru te zijn of te worden, zo jij wilt. Je hoeft niet meer naar die ene speciale leraar te gaan of naar die ashram te reizen om verlicht te raken, te onthechten, whatever. Je hoeft niet meer op retraite om jezelf te vinden. Je kunt niet meer vluchten uit je dagelijks bestaan en je dagelijkse beslommeringen onder het mom van behoefte aan spirituele groei, ontwikkeling, lees afleiding. De (leegte van de) dag van vandaag, de plek waar je nu leeft en woont, de mensen met wie je op dit moment verkeert: de beste leraren! Natuurlijk brengen ze al je schaduwkanten naar boven, en jij die van hen. Nee, je kunt er niet meer onder door duiken. Ga er maar aan staan! En wees heel eerlijk met jezelf, en lief voor je zelf, en voor de ander. Natuurlijk willen wij er niet aan gaan staan. En toch wordt je op dit moment keer en keer uitgenodigd zo ook uitgedaagd jezelf te herkennen en erkennen dankzij die vervelende ander. Je kunt nu alles meteen in de praktijk brengen wat je gespiegeld krijgt. Ja natuurlijk zoek je inspiratie, kijk eens goed om je heen, en vooral kijk eens met andere lenzen naar je wereld, naar je omgeving, naar diegene die er al zijn, je partner, gezinsleden, je familieleden, vrienden, kennissen, allemaal reflecties van jou, spiegelend jouw gedrag wat je al dan niet aanvaardt als mogelijkheden tot groei, en vooral, vooral, tot expansie van je eigen blik, je eigen perspectief. Reden waarvoor je destijds die verre reizen maakte, glimlach om jezelf, je eigen streken en wees zacht voor jezelf. Lach om jezelf, om je gedoe.

Ga eens naar een Aldi of een Lidl als je gewend was naar een AH te gaan, ga naar een andere wijk, loop daar, doe dingen eens anders dan anders, en vooral kijk met je hart, open je hart. Ik merk bij mijzelf dat het zo makkelijk is om te zeggen nu: “die rellers hooligans zijn, het. Ze denken niet na. Ze zijn x, y, z.” Het ene oordeel na het andere rolt moeiteloos uit mijn mond, en op dat moment geloof ik ook nog vol overtuiging dat wat ik zeg klopt. En dat is het nu precies, de uitnodiging van deze tijd is volgens mij te leren hoe je dingen anders kunt doen dan je ze anders doet, dit kost ontzettend veel mentale energie. Als je het huis uitgaat alleen al: kappie mee? (heb ik mijn mondmasker bij mij?). Horloge mee (avondklok), als je iemand wilt uitnodigen of zelf op bezoek wil gaan: kan dat, mag dat? Niets is meer vanzelfsprekend, maar dan ook niets. Daar ligt de invitatie tot de reis op dit moment. Je kunt continu nieuwe dingen ontdekken bij jezelf, bij de ander, een ander. In je buurt, al wandelend, skeelerend, fietsend. Maak dat praatje met diegene met wie je anders wellicht niet in contact zou komen, glimlach, help, ondersteun, wees aardig, laat je hart je grootste instrument zijn van waaruit je handelt en als je weer eens uit de bocht vliegt met rotopmerkingen, nare opmerkingen, bied dan je excuses aan. En andersom ook, incasseer en vergeef. Deze tijd is een avontuur, een reis, het vraagt heel veel van ons, maar ik denk dat het ons ook heel veel biedt. Dingen die we nu misschien nog niet allemaal kunnen overzien, die we nu nog niet begrijpen, misschien op een gegeven moment wel. Zoals de Deense filosoof Soren Kierkegaard al zei: wij kunnen het verleden pas begrijpen al terugkijkend. Dat deze periode voorbijgaat ooit is zeker, alleen weten wij allen dat terug naar hoe het was niet meer kan. Een “Nieuw normaal” is daarom ook een belachelijke uitdrukking. Er is geen normaal meer, dat is de uitnodiging en de uitdaging, je leeft in een ander land, een andere cultuur. Je zit in de reverse culture shock, in je eigen land, met gebruiken die je dacht te kennen. De tijd is verandert, de cultuur die je toen kende is veranderd, het is een andere tijd. Zullen wij ermee ophouden te denken “l'enfer, c'est les autres” (Toneelstuk Huis Clos, Jean Paul Sartre) en aan de slag gaan met onze persoonlijke schoonmaak? Het voorjaar komt er tentslotte aan!

Winter 2021

Jessika Batjes

www.levenskr8.nl